Ciągle zatem musimy uświadamiać sobie prymat człowieka nad rzeczą. Nigdy żaden konstrukt ludzkiej inteligencji nie może przesłonić dzieła Boga jakim jesteśmy my sami i nasi bliźni. Człowiek jest najważniejszy, ale przecież to nie człowiek jest miarą wszechrzeczy. Tu miara została nam dana, wrodzona wraz z naszym powołaniem do życia. Ta miara – pomimo pozorów absolutnych zmian – nie zmienia się wcale i jej właśnie musimy podlegać najpierw.

Nad techniką, która tak fascynuje, że właśnie zaczęła przerażać musi istnieć wędzidło etyki. Co jednak w czasach gdy etyka została pogrzebana, rozszarpana przez tysiące wyjątków i relatywności?
Nic! Bo etyka się nie zmienia, nic jej nie unieważnia. Nie wolno czynić pewnych rzeczy w świecie realnymi takoż i w świecie wirtualnym.

Odetnijmy się zatem od gier i rozumowań „hipotetycznych”, w których zabijamy awatary ludzi. Prawdziwe życie to nie jest gra komputerowa i jakkolwiek by nas nie przekonywano musimy zachować ostateczną refleksję także wobec zjawisk, które ciśnie się nam przed oczy puszczając oko, że oto wkraczamy w wyjątki, w światy i rzeczywistości w których nie obowiązują żelazne zasady etyki. Tak się nas rozmiękcza: jeśli zabijasz w grze komputerowej, to jednak oswajasz się z łamaniem przykazań Bożych i nie tłumaczy cię fakt, że czynisz to jedynie dla rozrywki i nikomu tym nie wyrządzasz krzywdy.

To co dzieje się wirtualnie projektuje nas do zachowań realnych a przynajmniej zasadniczo stępia naszą wrażliwość. Znam wiele przykładów przestępców, którzy czynili rzeczy odrażające ponieważ realnie zatarła im się granica pomiędzy światem wirtualnym i rzeczywistością. Z tych samych powodów osobiście nie znoszę horrorów i ich unikam. Nie mogę tworzyć sobie w świadomości obrazów czarta, choćby wyglądał najbardziej dobrodusznie.

Etyka musi ogarniać technikę wszędzie i zawsze i nie ma żadnych zawieszeń jej zasad, żadnego puszczania oka, że przecież to tylko zabawa, żadne ludzkie zachowanie nie pozostaje bez wpływu na świadomość i wrażliwość. Stępianie jej poprzez ucieczki w wirtualne doznania też musi podlegać kontroli wartości. Nie jest prawdą, że w światach równoległych, które tworzy nasz umysł nie obowiązują zasady, którymi powinniśmy się kierować zawsze. Złudzenie nieszkodliwego zawieszenia zasad jest jednym z największych fałszerstw jakim podlega współczesny człowiek.

W wirtualu zabijasz setki awatarów ludzi a potem spokojnie idziesz sobie na Mszę Świętą?
I wreszcie musimy powrócić do jedynej miary prawa jaką jest miłosierdzie. Bez miłosierdzia prawo staje się jedynie czystym formalizmem, pozbawionym sensu zbiorem zakazów i nakazów nie wypełnionym przez naturę i istotę człowieka.

Banalnie brzmiące zdania pokazują jak fałszywe jest trzymanie się jedynie reguł formalnych.
Przyznacie, że uświadamianie sobie tych prostych praw i reguł jest co prawda oczywiste ale jednak działa mobilizująco. To właściwie jest oręż, z którym musimy przystąpić do konfrontacji ze światem. Tej konfrontacji nie da się już uniknąć – nagle bowiem dni zaczęły przynosić zmiany, jakie wcześniej przeżywaliśmy przez miesiące a miesiące stały się tak brzemienne jak dawniej lata i epoki.

Od roku żyjemy w świecie zaatakowanym, który wymaga naszej troski i działania. Nie wystarczy się odizolować, schować się w otoczeniu dobrze sobie znanym. Nie da się zapomnieć o tym że wszystko się zmienia, zmiany dotrą także do naszych indywidualnych pustelni i nic nas przed nimi nie zabezpieczy. Trzeba wyjść naprzeciw wyzwaniom i działać. Aby jednak nasze działanie miało swój skutek i sens musimy nauczyć się porozumiewać z innymi i budować z działania w grupie nową wartość. Nie po raz pierwszy w dziejach jest bowiem tak, ze projektanci „nowego wspaniałego świata” najbardziej obawiają się tego, że będziemy ze sobą rozmawiać i wspólnie działać. Dlatego rozdzielają nas, atomizują i wpędzają w samoalienację.

Nadszedł etap odbudowywania najbardziej podstawowych wspólnot działania, w których ci silniejsi będą udzielać swojej mocy słabszym i wątpiącym. Nikogo nie można pozostawić na pastwę dzisiejszego lewiatana jedynej słuszności.

Wyłącz telewizor, schowaj smartfona i idź na spotkanie z sąsiadami i przyjaciółmi to działanie, którego nieliczni eksperymentatorzy boja się najbardziej. Pamiętaj, że tupnięcie naraz kilku tysięcy nóg może zawalić każdą budowlę.